İngiliz televizyon kanalı Channel 4, (Hidden Talent: Gizli Yetenek) adlı bir program hazırlamış. İnsanlarda varolan gizli yetenekleri bulup ortaya çıkarmayı amaçlıyor. Her bölümde farklı bir konuyu ele alıyor.
Test merkezlerinde yüzlerce kişiye test uyguluyorlar. Geçen yıllarda, rastgele seçilmiş 900 kişiye 9 farklı test uygulamışlar. Ve herhangi bir konuda yetenekleri olup olmadığını ölçmüşler. Yetenekli olanlara eğitim vermişler, sonra o alanla ilgili zor görevler vermişler. Ve başarıp başaramadıklarını ölçmüşler.
Programın bir bölümünde de, hangi insanların dil öğrenme yeteneğine sahip oldukları, (Modern Language Aptitude Test) ile test ediliyor. (Kazanan kişiden, dünyanın en karmaşık dillerinden biri olan Arapça’yı 6 ayda öğrenmesi isteniyor. Program sonunda kişinin Arapça’yı akıcı olarak konuşup konuşamadığı, Ürdün’de canlı televizyon şovuna çıkarılarak test edilecek)
İlk aşamada (Modern Language Aptitude Test) sınavından en yüksek puanı alan beş kişi seçiliyor.
Test sorularından biri şu:
Eğer (ba: 1, baba : 2, di: 3 ise ba- di- baba: kaçtır?)
Testle ilgili birkaç örnek soru görmek isterseniz:
http://lltf.net/wp-content/uploads/2011/09/Test_mlat.pdf
Beş kişi arasından biri seçilecek. Tüm masrafları tv tarafından karşılanacak olan Londra’daki bir dil kursunun yoğunlaştırılmış programına ve Ürdün Üniversite’sinin dil kursuna katılacak.
Bu kişiyi seçmek için verilen görev şu:
5 finalist, bir Türk restoranında garson olarak çalışacak. Basit selamlaşma ifadeleri ve Türkçe yemek isimlerini ezberleyecek. Türk müşterilere yemek isimlerini söyleyip, onların Türkçe olarak verdiği siparişleri anlamaya çalışacak. Bunun için finalistler sadece 1 gün kurs görüyorlar.
Bu arada onları izleyen dil uzmanları, hangisinin daha başarılı olduğunu tespit edip kazananı seçecek.
Uzmanlar şunlar:
Dr. Radia Kesseiri, Leeds Üniversitesinde hoca.
Eddie Trowbridge, İngiliz ordusunda görevli binbaşı.
Dr. Anil Biltoo, Londra Üniversite’sinde hoca.
Tim Radford, yazılım geliştirici.
Dr. Anil, önemli olan şeyin, yanlış yapmak değil, hedef dilde iletişim kurabilmek olduğunu söylüyor.
James Whinnery adlı 20 yaşındaki genç bu testi kazanıyor. Kendisi, annesiyle anlaşamadığı için evini terk etmiş, kimsesizler yurdunda kalıyor.
James eğitime başlıyor. Kendisinin gelişimini takip eden hocası Radia ile bir arap restoranına gidiyorlar. İlk görevi Arapça menüyü anlamak ve istediği yemekleri Arapça olarak sipariş vermek.
(مُمْكِن شورْبَا حَريرَة ؟ )Harira çorbası alabilir miyim ? diyerek görevi başarıyor. Yemeği (elhamdulillah) diyerek bitiriyor.
İkinci görevi çok daha zor.
Yanına bir şoför veriliyor. Gidilecek 3 nokta belirtiliyor. (Harrods mağazası, Arabistanlı Lawrence olarak tanınan şahsın evi ve Londra merkez camisi). Arabadaki navigasyon cihazının verdiği Arapça talimatları anlayıp şoföre yolları tarif etmesi gerek. Bütün yolculuğu 1 saatte bitirmesi lazım. Ama sıra sayılarını karıştırdığı için talimatı yanlış anlayıp parkuru 3 saat geç bitiriyorlar.
Yoğunlaştırılmış kursa devam ediyor (videonun 20. dakikası)
Günde 200 yeni kelime ezberlemesi gerekiyor. Evet yanlış okumadınız günde 200 kelime. Bunun yanı sıra Arap alfabesi ile yazmayı da öğreniyor. (Bu arada ekranda yazı tahtasına ve ders notlarına dikkat edin resim ve şekiller çok fazla kullanılmış Sadece kuru kuruya yazılar yok, James’in önünde “Mastering Arabic” adlı kitap var.)
Bu arada Arapça konuşmasının gelişimini denemek için bir radyo kanalında canlı yayına, Arapça röportaja çıkarıyorlar. (videonun 21. dakikası) Bu arada jüri de onu izliyor.
Bir soruyu tam anlamadığı ve gergin olduğu için yanlış cevap veriyor. Ama aldığı 2 aylık eğitimle bu röportajı yapabilmesi bile başarı. Morali bozuluyor. Annesi ve kardeşleriyle vedalaşarak 6 hafta kalmak üzere Ürdün’e gidiyor.
James: (Bu benim için sadece yeni bir dil öğrenmek değil, yeni bir insan olmak) diyor.
Ürdün’de bir arap ailenin yanında kalıyor. University of Jordan’da kursa gidiyor.
Artık sınıfta İngilizce konuşması yasak. İlk üç haftada orta düzeye (intermediate level) geliyor. İngiltere’deki hocası Radia da internet bağlantısıyla onun gelişimini takip ediyor.
James’in ona söylediği bir şey enteresan:
(Uzun süre Arapça konuştuktan sonra, şimdi nasıl İngilizce konuşacağım) diye düşünüyorum. Bu çok tuhaf, diyor.
Bir kafede akşamları garson olarak çalışmaya başlayıp konuşmasını ilerletiyor.
Hafta sonlarında, Ürdün kültürünü keşfetmek için şehri geziyor. Gramer onu zorluyor. Zaman zaman kursa devam etmek ona çok geliyor. Ama kursu bitiriyor.
Kursun sonunda yapması gereken bir görev var.
New Day ( يَوْم جَدِيدyevm cedîd /Yeni bir gün) adlı programa çıkıp, 20 dakika boyunca, daha önce hazırlanmadığı farklı konularda, akıcı olarak konuşması lazım.
Hocası Radia: (1 yıldan fazladır Arapça öğrenen bir öğrenciden bunu yapmasını umarım) diyor. James, normal bir öğrencinin 2 senede ulaşabileceği seviyeye 19 haftada ulaşıyor.
Ve görevi başarıyla tamamlıyor.
Videoyu muhakkak izlemenizi tavsiye ederim:
Enise Sema Gonca
http://enisesemagonca.blogspot.com.tr/